Aşağıda okuyacağınız yazı Jon Wertheim tarafından SI sitesi için yazılmış ve 13 Temmuz 2022‘de yayımlanmıştır. Orijinal metne ulaşabileceğiniz link, çevirinin sonunda mevcuttur.
Başlıkta kullanılan ”İ” harfinin büyük olması SEO düzenlememiz ile alakalıdır, okuyucularımızın affına sığınıyoruz.
Tüm zamanların en iyi Formula 1 pilotu 2013’te geçirdiği kayak kazası sonucu ciddi bir beyin hasarı aldı. Kazadan sağ çıksa da yarış dünyası onun mevcut durumunu konuşmamaya kararlı.
E25 Karayolu’nda kuzeye doğru gidin, virajları bir bir alın, hız sınırını görmezden gelin, İsviçre Gland’ın yükseklerine doğru kıvrılın; işte Avrupalı bir yarış pilotu gibi hissetmek bu kadar kolay. Ufukta Lozan, dikiz aynanızdaysa Cenevre, aşağıda da ışıl ışıl Cenevre Gölü. Ve bu harika manzarayı çevreleyen karla kaplı zirveleriyle görkemli Alpler.
Veya bunun yerine gelmiş geçmiş en iyi F1 pilotunun yaşadığı Gland’a gidebilirsiniz fakat kasabada onun varlığına dair hiçbir işaret göremezsiniz. Ki bu sporcu zamanında, ilk 1 milyar dolar kazanca ulaşan sporcu kim olacak tartışmalarında Tiger Woods ve Michael Jordan ile birlikte anılıyordu. Kasabada Schumacher anısına tek bir müze yok. Herhangi bir tabela yok. Dükkanlarda asılı bir tane fotoğrafı yok. İsminin verildiği, et lokantası ya da spor müsabakalarının izlendiği bir bar yok. Sağda solda onun anısına basılmış tişört veya hediyelik eşya da satılmıyor. APlus Pastanesi’nde ya da Balthasar Et Lokantası’nda onun adını andığınızda orada yaşayan insanların ketum tavırlarına tanık oluyorsunuz.
Michael Schumacher şu an 53 yaşında. Alman olsa da uzun süredir Gland’da yaşamakta. Yirmi yıl önce Corinna-Michael çifti Cenevre Gölü kıyısındaki, müzik dünyasının ünlü ailesi Trapp Ailesi’nin malikanesini akıllara getiren Sur Le Moulin malikanesini satın aldı. Tedavi için yapılan birkaç hastane ziyaretini ve tatil amacıyla Mallorca’ya yapılan gizli kapaklı seyahatleri hesaba katmazsak Schumacher’ın yaklaşık on yıldır Gland’daki evinden hiç ayrılmadığı düşünülüyor.
Ciddi kayak kazası nedeniyle hala tedavi gören Schumacher o gün bugündür ortalarda gözükmüyor. Schumacher hakkındaki dedikodular yarış dünyasında çalkalandığı gibi 11 bin kişilik kasaba Gland’da da benzer söylentiler dolanıyor. Bir kahve dükkanında denk geldiğimiz Gland sakinlerinden Christianne Kuhn, “Onu buralarda görürdük. Şimdi tabii ki onu gören falan yok. Ara sıra karısını at binerken görüyoruz. Michael’ıysa hiç.” diyor. Adını vermek istemeyen başka biri ise şunları söylüyor: “Onu unutmak istemiyoruz. Fakat bu konuda konuşmak da istemiyoruz.”
Bu, Schumacher’ın neredeyse 20 sene süren kariyerinin önemli bir bölümünde domine ettiği Formula 1’in de hassas tutumunu özetliyor. Herkese hitap eden, sürekli insanların karşısına çıkan Netflix belgeseli Drive to Survive sayesinde F1’in popülerliğini son sürat artıyor. Bu ilgi artışı özellikle ABD’de çok daha çarpıcı. Önceden Amerikalılar için sadece bir merak konusu olan Formula 1; izlemek için yeni bir spor arayanların yeni adresi olmakla kalmadı, NASCAR ve Indy’den de bir sürü seyirciyi kendine çekmeyi başardı. 2022 yılında sona erecek anlaşma kapsamındaki Formula 1 ABD yayın haklarının senelik ücretinin 5 milyon dolar olduğu biliniyor. Gelen bilgilere göre artan ilgiyle beraber bunun yıllık 75 milyon dolara çıkması bekleniyor.
Tüm bunlar yaşanırken spor tarihinin en başarılı sürücüsü, F1’in büyük figürü bir göl kenarındaki malikanenin kapalı kapıları ardında yaşıyor. Durumu, iyileşme süreci ve yaşam kalitesi sır gibi saklanıyor.
Lewis Hamilton ve Max Verstappen’dan önce Michael Schumacher ve Ayrton Senna vardı. Yeni yeni filizlenen bir rekabetti fakat gerekli tüm unsurlara sahipti, özellikle zıtlık anlamında. Farklı insanlar, farklı nesiller, farklı kökenler, farklı çalışma prensipleri.
Senna, Schumacher’dan on yıl daha tecrübeliydi. Her bir taraftarın kendine yakın hissettiği Brezilyalı eşsiz pilot, inanılmaz karizması ve başarılarıyla F1’in yıldızıydı. Schumacher ise zirveye çıkmak isteyen; küçücük bir avantajın peşinde koşan, ciddi ve açık sözlü Alman idi. Schumacher aracını adeta vücudunun bir uzantısı gibi kullanıyordu. Aynı zamanda mekanikten ve stratejiden de anlayan Schumacher, takımıyla uyum içinde çalışıyordu. Ona avantaj kazandırması adına aracın ve pistin küçük detaylarına bile kafa yoruyordu. İstemeye istemeye şöhret oldu. Şöhret meraklısı değildi çünkü şöhretin getirdikleriyle uğraşmak istemiyordu. Yarışmak ve kazanmak istiyordu.
Senna-Schumacher rekabeti, Senna hayatını kaybettiği gün sona erdi. Imola’daki 1994 San Marino Grand Prix’sinde Senna, Williams’ının kontrolünü kaybederek beton bariyerlere çarptı. 34 yaşında hayatını kaybetti. Benetton’da yarışan Schumacher, 91 zaferinden birini o yarışta elde etti.
“Schumacher, 19 yıllık kariyerinde çoğu ikonik kırmızı Ferrari ile olmak üzere rekor sayıda (yedi) Formula 1 Dünya Şampiyonluğu kazandı.”
Yarıştan sonra Senna’nın durumunu soran Schumacher, rakibinin komada olduğunu öğrendi. Schumacher aynı durumun kendi başına geleceğinden habersiz Senna’nın komaya girdiğini ilk duyduğunda neler düşündüğünü anlattı. “Komanın farklı sonuçları olabilir. Bir gün sonra, çok iyi bir halde de olabilir çok kötü de. Bir sonuca varamıyorsunuz…Pek bir şey bilmediğiniz için ne düşünmeniz gerektiğini de bilemiyorsunuz.”
O öğleden sonraki podyumda Schumacher şampanya patlatmadı ve çok endişeli gözüktü. Senna komadan çıkmadı.
Senna’nın ölümünden sonra Schumacher kendi dönemini domine etmekle kalmadı tüm zamanların en dominant dönemini geçirdi. Güvenini kazanmasıyla ve hep yüksek seviyede kalmasıyla Schumacher, 19 yıllık kariyerinde çoğu ikonik kırmızı Ferrari ile olmak üzere rekor sayıda (yedi) Formula 1 Dünya Şampiyonluğu kazandı.
Bu süreçte toplumun sempatisini de kazandı. Yaklaşık 20 yıl önce Sports Illustrated, Schumacher ile ilgili kısa bir yazı kaleme alması için bir yazarı görevlendirdi. Aylar süren ikna çabalarından, sayısız telefon görüşmesinden ve e-posta trafiğinden sonra yazara, pilot ile kısa bir görüşme şansı verildi. Fakat küçük bir pürüz vardı: Görüşme Schumacher kondisyon bisikletiyle çalışırken yapılacaktı.
2003’te yayımlanan “International Man of Mystery” (Dünyaca Ünlü Gizemli Adam) başlıklı yazıda Jeff MacGregor, Schumacher hakkında şunları yazmıştı: “O dünyanın en ünlü sporcularından. En çok kazanan iki sporcudan biri. Muhtemelen alanında gelmiş geçmiş en iyi sporcu. Fakat Michael Schumacher, çoğu Amerikalı için tıpkı NATO ve metrik sistem gibi hala bir gizem.”
Schumacher ABD’de acayip meşhur değildi fakat dünyanın geri kalanı için tanrıdan farksızdı. Ve bunun karşılığını aldı. 2000’li yıllarda en çok kazanan sporcu olma yarışında Woods, Jordan ve Floyd Mayweather ile kafa kafayaydı.
Schumacher 2012’de pistlere veda ettiğinde tüm zamanların en iyi (GOAT) pilotu olduğuna şüphe yoktu. Şöhreti için de aynısı geçerliydi. Bugün F1 pilotlarına rol modellerini sorduğunuzda, çoğu size Schumacher sayesinde spora ilgi duyduğunu ve kariyerini yönetmekte ondan feyzaldığını söyleyecektir.
29 Aralık 2013’te Schumacher, oğlu Mick ile evlerine çok da uzak olmayan Fransız Alpleri’ndeki Méribel kayak merkezinde kayak yapıyordu. Yükseklerde bir yerde pistin dışına yöneldi. Deneyimli bir kayakçı olan Schumacher, bir kayaya çarptı ve kafasını vurdu. Kask takmasına rağmen travmatik beyin hasarı aldı.
Olayın ironik tarafı elbette Schumacher’ın mesleği. Sonuçta kariyeri boyunca tehlike bir sonraki virajda onu bekliyordu. Saatte 300-350 km hızla, saniyede bir futbol sahası uzunluğundaki alanı kat eden Schumacher aracıyla virajları tek tek arkasında bırakıyordu. Sağ salim kariyerini noktaladı. Tüm kariyerindeki en ciddi yaralanması 1999’da geçirdiği kazada bacağını kırmasıydı. Hayatında her şey yolunda gidiyordu ta ki kayak pistinde şansı tersine dönene kadar.
Schumacher, Fransa’nın Grenoble kentindeki bir hastaneye kaldırıldı, beyin kanamasını ve şişliğini azaltmak için suni komaya sokuldu. Yani Senna’nın kazasından sonra derin düşüncelere dalmasına neden olan uzun süreli bilinçsizlik durumuna. Schumacher, kan pıhtılarının giderilmesi için 36 saat içinde iki ameliyat geçirdi. Operasyonlar, beyinde ameliyat edilemez başka doku bozukluklarına neden oldu.
Haziran 2014’te İsviçre’deki Lozan Üniversitesi Hastanesi’ne nakledildi. Altı aydan fazla bir süre sonra suni komadan çıkarıldı. O yaz Gland’daki evine dönmesine müsaade edildi. Zamanında havuzunun kenarında güneşlendiği, gölün karşı kıyısındaki Fransa’yı seyrettiği ve 75 kilo vücudunu korumak için yakınlardaki dağların tepelerinden koştuğu yere. Schumacher dışarı çıkmadan tedavisine ve rehabilitasyonuna devam edebilsin diye evi bir tedavi merkezine dönüştürüldü.
Kaza haberinin duyulması üzerine yüzlerce kameraman, gazeteci ve taraftar hastaneye akın ederek hastanenin çevresini mesken tuttu, ziyarete gelen aile fertlerini sık boğaz etti. BBC’ye göre, “çarpıcı haberler peşinde koşan bir gazeteci, Michael Schumacher’ın tedavi gördüğü odaya girmek için rahip kılığına bile girmiş.”
2014 yazında, Schumacher’ı Grenoble’den Lozan’a taşıyan helikopter şirketinin bir çalışanı, yolculuktan elde ettiği gizli tıbbi kayıtları Alman gazetelerine ve web sitelerine satmaya çalıştığı iddiasıyla tutuklandı. Bilgisayarında satış girişimine dair kanıtlar bulundu ve bilgiler için 50.000€ istediği ortaya çıktı. 6 Ağustos 2014’te yetkililer, göz altında tutulan adamın hücresinde asılı bulunduğunu duyurdu.
Doğal olarak halk, milyonlarca kişinin hayran olduğu bir süper yıldızın durumunu merak ediyor ve bu konuda endişe duyuyor. Aile Schumacher’ın yaşam kalitesi, tedavisi veya iyileşme süreci gibi konularda hiçbir bilgi paylaşmayarak süreci son derece ketum yönetiyor. Uzun süre F1’de yarışan Ralf Schumacher ağabeyi hakkında sorulan soruya, “Ailemle bu konuda hiçbir şey söylememeye karar verdik,” cevabını verdi.
Formula 1 de ailenin yolundan gitti. Schumacher’ı anmak için herhangi bir şey yapılmıyor, hakkında çok az konuşuluyor. Örneğin, bir Fransız pilot Schumacher hakkındaki olumlu izlenimlerini paylaşmaya başlamıştı fakat sonra durdu. “Onun hakkında konuşabileceğimden emin olsam daha iyi olur.” Pilot birkaç gün sonra menajeri aracılığıyla özür diledi ve röportajı tamamlamayacağını söyledi.
O zamandan beri, Schumacher ile ilgili birçok spekülasyon yapıldı fakat neredeyse hiçbir bilgi sızdırılmadı. Bu, Ruth Bader Ginsburg’un Yüksek Mahkeme’nin gizliliği için sarf ettiği demode sözü akıllara getiriyor: “Bilenler konuşmaz. Konuşanlar bilmez.” Aile sözcüsü, sadece yanlış veya kötü niyetli söylentiler ortaya atıldığında meydana çıkıp bunları yalanlıyor. @schumacher hesabının biyografı kısmında şunlar yazıyor: “F1 Efsanesi Michael Schumacher’ın resmi Twitter hesabı. Arkadaşları, takipçileri ve hayranları için bir ‘padok’; hepsine teşekkürler. Gönderiler #teamichael #keepfighting tarafından paylaşılmaktadır.” Nostaljik kliplerin ve ilham veren alıntıların paylaşıldığı hesapta Schumacher’ın durumuyla ilgili kayda değer bir bilgi paylaşılmıyor.
Jean Todt uzun yıllar Ferrari’de Schumacher ile birlikte çalıştı ve kısa süre önce FIA başkanlığı görevinden ayrıldı. Schumacher’ı düzenli olarak ziyaret eden Todt, bu yılın başlarında bir bilgi paylaştı. Alman Bild gazetesine, “Doktorlarının emekleri ve hayatta kalmasını isteyen Corinna’nın çabaları sayesinde bugün hala aramızda. Fakat bunun bazı istenmeyen sonuçları oldu. Şu an sonuçlarıyla savaşıyoruz. Olayların yavaş olsa da emin adımlarla ilerlemesini umuyoruz.” açıklamalarını yaptı.
En fazla bilgiyi, ailenin rızasıyla çekilen 2021 yapımı Netflix belgeseli Schumacher‘dan edindik. 112 dakikalık belgeselin 100. dakikasında belgesel ekibi sözü kayak kazasına getiriyor. Corinna Schumacher hala evli bir kadın olduğunu vurguluyor. Corinna Schumacher, “Michael hâlâ burada,” diyor ve ekliyor: “Farklı fakat burada.”
23 yaşındaki Mick, babasının konuşamadığını ima etti. “Sanırım babamla birbirimizi şimdi farklı bir şekilde anlayabiliriz çünkü benzer bir dili, motor sporlarının dilini konuşuyoruz. Başka onca şeyden konuşabilirdik. Sırf bunun için her şeyden vazgeçebilirim.” Mick de babasının yolunda gitti, şu an kariyerinin başında bir Formula 1 pilotu. Mart ayındaki Suudi Arabistan Grand Prix’si sıralama turlarında Q3’e kalmaya çalışırken aracının kontrolünü kaybetti. Çarpmanın etkisiyle hurdaya dönen arabanın baştan yapılması gerekti ve takıma yedi haneli bir fatura çıktı.
Mick Schumacher yara almadan kurtuldu, yarışmaya devam ediyor. Bu olay, tehlikenin her an kapıda olduğunu, her şeyin bir anda sarpa sarabileceğini bir kez daha hatırlattı.
Yazının orijinal metni için tıklayınız.
